Η νανοτεχνολογία, η επιστήμη των μικρών, ετοιμάζεται για πολύ μεγάλα πράγματα και στον τομέα της διατροφής, αφού έχει ήδη επιχειρήσει δυναμική είσοδο σε πολλά άλλα πεδία, όπως αυτά των υπολογιστών ή της ιατρικής, υποστηρίζουν οι θιασώτες των νανοεπιστημών. Συμπληρώνουν ότι το παρόν του μέλλοντός μας γράφεται ήδη σε επίπεδο δισεκατομμυριοστού του μέτρου και υπόσχεται ασφαλέστερα τρόφιμα, ακόμη και λύση στο πρόβλημα του υποσιτισμού εκατομμυρίων ανθρώπων.
Την ίδια στιγμή όμως που κάποιοι μιλούν για το νανο-μέλλον της διατροφής μας δεν είναι λίγες οι φωνές που αναφέρουν ότι το νέο σενάριο που βασίζεται κυριολεκτικώς στην... επιστημονική φαντασία είναι ουσιαστικώς το σενάριο ενός θρίλερ το οποίο εκτυλίσσεται στο πιάτο μας με πρωταγωνιστές τρόφιμα «Νανο-Φρακενστάιν». Πολλοί επιστήμονες σημειώνουν ότι δεν γνωρίζουμε τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η διείσδυση νανοσωματιδίων στον ανθρώπινο οργανισμό ενώ παράλληλα είναι δύσκολο να τις μάθουμε σύντομα αφού δεν υφίστανται οργανωμένες ελεγκτικές αρχές που θα θέσουν στο μικροσκόπιό τους όλα τα μεγάλης ισχύος για το μέλλον των καταναλωτών «μικροπράγματα» στη βάση των οποίων εργάζονται πυρετωδώς οι ερευνητές των βιομηχανιών τροφίμων. Ας ελπίσουμε ότι όταν θα ολοκληρωθούν τα γυρίσματα αυτού του «έργου» το οποίο, θέλοντας και μη, θα παρακολουθούμε όλοι να παίζεται καθημερινά στην κουζίνα μας, θα γραφτεί και ένα happy end (για τους καταναλωτές).
Νανο-πυρετός...
Οι νανοεπιστήμες και η νανοτεχνολογία αφορούν μελέτη και χρήση υλικών σε εκπληκτικά μικρή κλίμακα - σε μεγέθη εκατομμυριοστού του χιλιοστομέτρου με τα σωματίδια που χρησιμοποιούνται να είναι 80.000 φορές πιο λεπτά από μια ανθρώπινη τρίχα - και εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι ορισμένα υλικά εμφανίζουν διαφορετικές ιδιότητες σε αυτήν τη μικροσκοπική κλίμακα από ό,τι υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Αυτή η φιλοσοφία φαίνεται πως τείνει να κυριαρχήσει και στον τομέα της βιομηχανίας τροφίμων, υποσχόμενη «(νανο)πράγματα και (νανο)θαύματα». Σύμφωνα με τους ειδήμονες η επιχείρηση «νανοτρόφιμα» παρέχει πολλά υποσχόμενο παρόν και ανθηρό μέλλον. Εκτιμάται, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης της μεγάλης εταιρείας συμβούλων Helmut Kaiser, με τίτλο «Nanofood», ότι σήμερα η αγορά του συγκεκριμένου πεδίου αγγίζει τα 5 δισ. ευρώ και αναμένεται να εκτοξευθεί στα 14 δισ. ευρώ ως το 2010. Εκατοντάδες εταιρείες ενεργοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο στην έρευνα και ανάπτυξη νανοτροφίμων (εκτιμάται ότι θα ανέρχονται σε αρκετές χιλιάδες στο άμεσο μέλλον) με τις ΗΠΑ να βρίσκονται επικεφαλής, ακολουθούμενες από την Ιαπωνία και την Κίνα. Οι προβλέψεις αναφέρουν ότι ως το τέλος της δεκαετίας η Ασία η οποία κατοικείται από το πλέον του 50% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατέχει τα ηνία της αγοράς νανοτροφίμων, με την Κίνα επικεφαλής.
Στον αγώνα όμως χρήσης της νανοτεχνολογίας σε πληθώρα κλάδων - από τους υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα που θα ενσωματώνουν απεριόριστη μνήμη, ως τα πλυντήρια που θα εκλύουν σωματίδια, εξολοθρεύοντας τα βακτήρια στα ρούχα, τις νέες κρέμες που θα σβήνουν τις ρυτίδες και τα γιαούρτια που θα ανανεώνουν το δέρμα - έχει αποδυθεί και η Ευρώπη. Και αυτό διότι αποδεικνύεται ότι το εν λόγω πεδίο είναι όχι μόνο ερευνητικής αλλά και οικονομικής δόξης λαμπρόν. Δεν είναι τυχαίο ότι στο 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο για την Ερευνα επενδύονται πολλά στις νανοτεχνολογίες - συγκεκριμένα 3,5 δισ. ευρώ για την εξαετία 2007-2013.
...και μυστικοπάθεια
Με βάση την εκρηκτική εξέλιξη του τομέα είναι μάλλον απορίας άξιον ότι ενώ προφανώς οι βιομηχανικοί κολοσσοί της διατροφής ασχολούνται πολύ θερμά με το θέμα της νανοτεχνολογίας στα τρόφιμα διατηρούν μυστικά τα σχέδιά τους (μια απλή αναζήτηση στους δικτυακούς τόπους μεγάλων εταιρειών όπως η Kraft, η Nestlé και η Heinz με λέξη-κλειδί τη νανοτεχνολογία δίνει μηδενικά αποτελέσματα σε όλες τις περιπτώσεις). Μια πιο προσεκτική ματιά πάντως φαίνεται να δίνει απάντηση στις απορίες. Ενώ η νανοτεχνολογία εφαρμόζεται ήδη στην παραγωγή κάποιων καλλυντικών ως και φαρμάκων, χωρίς να γνωρίζουμε τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά της, το κοινό αντιμετωπίζει με καχυποψία το γεγονός ότι κάτι άγνωστο και μικροσκοπικό με ανυπολόγιστες συνέπειες θα εισχωρήσει στο ψυγείο του. Πολλοί εκτιμούν ότι η όλη ιστορία θα γνωρίσει ίσως και μεγαλύτερες αντιδράσεις από εκείνη των γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων στα οποία οι Ευρωπαίοι - με μπροστάρηδες τους Ελληνες - ανθίστανται σθεναρά.
Το γεγονός αυτό μπορεί να προβληματίζει τους υπευθύνους των εταιρειών, δεν φαίνεται όμως να «κόβει τα φτερά» των ερευνητών οι οποίοι αναπτύσσουν ασταμάτητα νέες νανοτεχνολογικές μεθόδους σε ό,τι αφορά την παραγωγή τροφίμων αλλά και τη συσκευασία τους.
Σύμφωνα λοιπόν με τα επιστημονικά σενάρια που έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται στα εργαστήρια της βιομηχανίας τροφίμων, τα προϊόντα διατροφής τού αύριο θα είναι «διαδραστικά». Οπως σημειώνουν ειδικοί του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα (European Food Information Council, EUFIC), το μέλλον δείχνει τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο - άρα πιο υγιεινά αφού δεν θα συνδέονται με αύξηση της αρτηριακής πίεσης -, τα οποία όμως θα αποκτούν αλμυρή γεύση, λόγω αλληλεπιδράσεων με τη γλώσσα. Δείχνει επίσης τροφές με ενσωματωμένα συστήματα διανομής θρεπτικών συστατικών, τα οποία θα περιέχουν νανοκάψουλες που θα μεταφέρουν σε συγκεκριμένες περιοχές-στόχους του οργανισμού θρεπτικά και αντιοξειδωτικά συστατικά ανάλογα με τις ανάγκες.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artid=186905&dt=17/02/2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου